Używamy cookies i podobnych technologii m.in. w celach: świadczenia usług, reklamy, statystyk. Koszystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane na Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.
Zamknij

Arsenał


24 II 1885 urodził się Witkacy

24 II 1885 urodził się Witkacy

Stanisław Ignacy Witkiewicz, był artystą wszechstronnym; pisarz, malarz, filozof, teoretyk sztuki, dramaturg,
Był synem znanego historyka sztuki, również Stanisława, który wychowywał go w Zakopanem, serwując solidne i wszechstronne humanistyczne wykształcenie. Witkacy do szkół nie chodził.

Podróżował po Europie, a  w 1914 r. przyłączył się do wyprawy do Australii, wyprawy antropologa i przyjaciela Bolesława Malinowskiego, i podczas tej wyprawy Witkacy dużo fotografuje, zwiedza Cejlon i Australię. W trakcie wyprawy dociera do przyjaciół wieść o wybuchu I wojny światowej; Malinowski decyduje się nie wracać, Witkacy jako obywatel rosyjski chce wstąpić w Petersburgu do szkoły oficerskiej, i brać udział w wojnie. Co czyni. Drogi przyjaciół się rozchodzą. Rosną dowody uznania dla Malinowskiego, co Witkacy proroczo niemalże przewidział,  pisząc o przyjacielu w „622 upadkach Bunga”: „skazany na deportacje na Nowa Gwinee, napisał bedac tamze dzielo tak genialne o perwersjach tych pozornie dzikich ludzi, ktorych z pogarda Papuasami nazywaja, ze wrocil po paru latach do Anglii jako Member of British Association for Advancement of Science i Fellow Royal Society. Dalsze jego zycie bylo tylko szeregiem dzikich, niewiarygodnych tryumfow", a Witkacy z dala od uznania i katedr eksperymentuje ze sztuką.
 
Udział w wojnie nie był radosną przygodą; nastroje depresyjne, charakterystyczne dla niego wcześniej po tych wydarzeniach jeszcze się nasiliły. Pisał. Powstają; dramaty (ponad 30 tytułów), w których posługuje się groteską, parodią i czarnym humorem, by pokazać cywilizację ludzką zmierzającą ku katastrofie - najgłosniejsze; „W małym dworku”, „Szewcy”, dramat, który, zdaniem współczesnego reżysera, Jana Klaty, który wystawił w teatrze „Szewców u bram" nie traci nic ze swojej aktualności, jest tak dojmująco aktualny, że nie trzeba nawet zmieniać imion postaci; "Czemu mężowie stanu są zawsze ciasnymi pionkami jakiejś zaściankowej idejki czy intrygi, na dnie której siedzi ohydny polip międzynarodowej finansjery, koncernu, albo czystej formy chamstwa albo draństwa".

Pisze Witkacy powieści: „Pożegnanie jesieni”, „Nienasycenie”, szkice z zakresu estetyki, teorii teatru, kultury polskiej „Narkotyki. Niemyte dusze”, rozprawy filozoficzne. Pisze listy do żony, które opracowane (edycja obejmie 4 tomy) ukazują się od 2005 roku.
Właśnie ukazał się tom drugi - Listy do żony 1928-1931 cz.2, zawierający listy, kartki pocztowe, widokówki i telegramy, i ukazujący Witkacego bez ozdobników. Jak pisze Wydawca: "jest tych  listach szczery do granic ekshibicjonizmu i traktuje żonę niemal jak spowiednika, któremu można wyznać najskrytsze myśli i najintymniejsze przeżycia". Korespondencja ta to także autentyczny dokument psychologiczny, ukazujący niezwykłą osobowość człowieka i artysty. Czyta się ją jak fascynującą i wielowątkową powieść autobiograficzną, w której co krok natknąć można się na wyznanie w stylu: „Całuję Cię z wielkim przywiązaniem, a nawet pod wpływem listu Twego zaczęłaś mi się na nowo trochę podobać. T w ó j Witkacy”, albo „O ile zgodzisz się, abym pisał bardziej bez sensu, mógłbym pisać bardziej bezpośrednio…”.

Witkacy popełnił samobójstwo na Ukrainie 18 września 1939 nazajutrz po wkroczeniu Armii Czerwonej na wschodnie ziemie Polski; nie wyobrażał sobie życia pod okupacją radziecką, zalew bolszewizmu był dla niego jednoznaczny z zagładą świata, w którym żył. Choć zagłada, Witkacy tak uważał, przyszła wcześniej, i życie nie było już niczym innym jak tylko życiem w zagładzie;
 
"Na naszych nędznych odcinkach uspołecznionych bydląt zawsze się jakiś porządeczek statystyczny zrobi".
/Szewcy/

Copyright by Arsenał 2022

code by Software house Cogitech