17 III 1929 zmarł Antoni Lange

Dziś pamiętają o nim jedynie poloniśc, a i w tej grupie tylko ci ambitniejsi, umiejący wyłuskać z przepastnych zakamarków historii literatury prawdziwe perły. Twórczość Antoniego Langego perłą taką  jest bez wątpienia.

Był autorem wielu tomików wierszy, tragedii, poematów, prac krytycznoliterackich i esejów, a oprócz tego tłumaczem z sanskrytu, angielskiego, francuskiego, japońskiego, włoskiego i hiszpańskiego. Przetłumaczył ( jako pierwszy ! )  "Kwiaty zła" Baudelaire'a, , fragmenty "Mahabharaty", opowiadania Poego, Wellsa i Meyrinka. Tom jego wierszy „Rozmyślania „ był absolutną klasyką poezji symbolicznej, a on sam uchodził za  mistrza poezji refleksyjnej.

Egzotyzm i orientalizm to znaki rozpoznawcze jego wierszy , w których niezwykle wyrafinowana polszczyzna łączyła się z  manierą  francuską, a wszystko to okraszone było  silnym  wpływem  dalekich kultur i mitologii , i fascynacją  naukami tajemnymi i  okultyzmem .

Ale to nie wszystko ! Lange był jednym z prekursorów polskiej literatury fantastyczno –naukowej!(  ciekawe , czy jego nazwisko   mówi coś współczesnym czytelnikom tej literatury ?)   . Historycy gatunku mówią zaś dobitnie : fantastyczny dorobek poety i pisarza jest  znaczący; obok  znakomitych opowiadań "W czwartym wymiarze" jest przecież także napisana w 1924 r. powieść "Miranda".

„W czwartym wymiarze„ to zbiór opowieści filozoficzno-fantastycznych, „romanse naukowe”, jak nazywał je Lange,  w których znaleźć możemy wykłady kosmogonii indyjskiej, teorii reinkarnacji , wiecznych powrotów, cudownych wynalazków, a także opisy marzeń sennych.

„Miranda „ zaś jest powieścią  okultystyczną, będącą polemiką z twórczością Thomasa Campabelli , autorem „Miasta słońca” . Lange  polemizuje z koncepcja sprawiedliwego ustroju Campanelli  ; powieść jest rozpisanym  na fabułą traktatem o tym , że  nie można zaprogramować doskonałego ustroju społecznego z pominięciem tego bez czego trudno wyobrazic sobie człowieka;  instynktów i  namiętności.

Do „Mirandy „ warto zajrzeć : zbliżający się konwent literatury fantastycznej może stanowić po temu świetną okazję . Uważny czytelnik znajdzie tam nie tylko znane z kart literatury fantastyczno-naukowej  chwyty  literackie, pejzaże i rozwiązania fabularne , ma szanse także natrafić na fragmenty , które po stu latach wydają się brzmieć tak jakby były napisane na zamówienie któregoś z opiniotwórczych tygodników ;

„Powiadają, że jesteśmy najbardziej wolni ludzie na świecie , ja zaś twierdzę , że jesteśmy w zupełnej niewoli, gdyż spadliśmy do stanu dzieci, nad którymi nieustannie czuwa niańka…”