12 VII 1536 zmarł Erazm z Rotterdamu

Filozofia, słowo to jest zlepkiem dwoch innych: phileo czyli „kochać” oraz sophia które z kolei oznacza „mądrość”. Filozof to zatem nie kto inny jak miłośnik mądrości, ktoś kto niczym odurzony zalotnik zabiega o jej względy, by ja zdobyć, posiąść i cieszyć się jej urokami. Ale co kiedy filozof, ktoś kto mieni się tym określeniem, swojemu największemu dziełu, żeby nie rzec „opus magnum”, nadaje przewrotnie tytuł „Pochwała głupoty”. Prowokacja, ironia, a może prawda o istocie tej, poszukiwanej przez filozofów, mądrości; prawda wyrastająca w prostej linii z myśli innego wielkiego filozofa „wiem, że nic nie wiem” mawiał przecież Sokrates.

Erazm z Rotterdamu (własciwie to Gerhard Gerhrdson), był nieślubnym synem katolickiego księdza Rogera Gerarda i córki jednego lekarza. Pięć lat swojego życia spedził w klasztorze Augustianów, był sekretarzem biskupa Henryka Von Bergen. W 1506 roku uzyskal doktorat z teologii w Turynie. O jego dzełach można pisac wiele, bowiem wielu dziedzin on dotyczą, od nauczania w szkołach po rozważania teologiczne. Był piewrszym chyba tak zagorzałym krytykiem społeczeństwa, oskarżajac je o chipokryzję. Wspomniania przez nas „Pochwała głupoty” jest własnie dotkliwą satyrą na ówczesne mu społeczęnstwo. Przytoczmy kilka co ciekwszych fragmentów z tej jakże wartej przeczytania księgii:

„Albowiem natura, w wielu rzeczach macocha raczej niż matka, taką nieszczęsną właściwość zaszczepiła w ludzkich duszach – i to zwłaszcza w mądrzejszych – że każdy człowiek jest z siebie niezadowolony, a podziwia innych. Skutkiem tego to więdną i giną wszystkie dary, cała uroda i wytworność życia.”

„Czy jest coś równie głupiego, jak samemu sobie się podobać, samego siebie podziwiać? A z drugiej strony, co z tego, co byś mógł czynić, będzie wdzięczne, będzie miłe, co będzie piękne, jeśli sam się sobie nie podobasz?„

„Okropna to rzecz być oszukiwanym, ale jeszcze okropniejsza nie być oszukiwanym.”