Używamy cookies i podobnych technologii m.in. w celach: świadczenia usług, reklamy, statystyk. Koszystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane na Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.
Zamknij

Arsenał


16 VIII 1888 urodził się Thomas Edward Lawrence

16 VIII 1888 urodził się Thomas Edward Lawrence

Jego postać i historię uczynił sławną nagrodzony siedmioma Oskarami film „Lawrence z Arabii” (1962), ale on sam o sławę nie zabiegał. Historię powstania arabskiego, w którym brał czynny udział jako oficer armii brytyjskiej i które uczyniło go bohaterem w świecie arabskim (udało mu się zjednoczyć rozproszone plemiona Beduinów), opisał rzetelnie i z pasją w książce „Siedem filarów mądrości”.

Był zafascynowany kulturą arabską tak dalece, że przychodziło mu często mierzyć się z wątpliwościami dotyczącymi jego własnej, angielskiej, kultury.
Wątpliwości były na miejscu; angielska polityka wobec Arabów rozczarowała Lawrence’a – nie udało się zrealizować największego marzenia, jakim było powołanie do życia niepodległego państwa arabskiego.
Zmienił nazwisko. Uciekał przed sławą, przed prasą. Może odpowiada za tę postawę nie tylko rozczarowanie, ale i miłość do pustyni. Pisał o niej: „ogromna, boska, rozbrzmiewającej echem, otoczona urwistymi górami z piaskowca i granitu" .

To przypuszczenie, bo nie znaleźliśmy dowodów na to, by twierdzić tak z całą stanowczością, ale może egzemplarz „Siedmiu filarów mądrości” wpadł kiedyś w ręce autora „Małego Księcia”, i lektura ta obudziła w nim i miłość do pustyni i bohaterskiego i wolnego ducha. Exupery potrafił pisać o pustyni jak Lawrence:
„Przyjęliśmy prawidła gry i gra formuje nas na swoje podobieństwo. Sahara w nas się objawia. Wyjść na pustynię, to nie szukać oazy, ale wyznawać studnie, tak jak wyznaje się religię”, albo „ Taka jest pustynia. Koran, który jest jedynie prawidłem gry, zmienia jej piasek w królestwo. W sercu Sahary, pustym sercu pustyni, rozgrywa się akcja tajemniczego dramatu, angażującego namiętności ludzi. Prawdziwe Zycie pustyni, to nie wędrówki plemion szukających pastwisk, ale gra, która się tam jeszcze toczy. Jakże się różni piasek ujarzmiony od piasku wolności”.


Lawrcence był także ulubionym bohaterem Simone Weil. Do jego, wywiedzionych z pustynnego doświadczenia, słów wracała we własnych pracach. W „Wenecji ocalonej” wracały echem słowa o śnie;
„Ci, co śnią nocą, budzą się rano, by odkryć próżność swoich snów. Ale ci, co śnią w dzień, są ludźmi niebezpiecznymi, gotowymi do odgrywania na jawie swego snu aż stanie się możliwością”.

Ten zapisany przez Lawrence’a na kartach „Siedmiu filarów mądrości” sen o sile u Simone Weil wróci raz jeszcze w niezwykłym eseju „Iliada, czyli poemat o sile” i będzie brzmiał tak:

„Nieuchronne prawa życia zamykają ludzkie umysły przed prawdą, że każdy, rodząc się, z góry jest przeznaczony na znoszenie przemocy. Silny nie jest nigdy bezwzględnie silny ani słaby – bezwzględnie słaby, ale żaden z nich tego nie wie. Wydaje im się, że nie należą do tego samego gatunku; ani słaby nie uważa się za podobnego silnemu, ani nie wydaje się taki innym ludziom. Ten, kto ma za sobą siłę, zdaje się poruszać w środowisku, które mu nie stawia oporu, i nic w otaczającej go ludzkiej materii nie rodzi tej szczeliny pomiędzy zamysłem a czynem, gdzie byłoby miejsce na myśl. A tam, gdzie brakuje miejsca na myśl, nie ma tez miejsca na sprawiedliwość i roztropność”.

Copyright by Arsenał 2022

code by Software house Cogitech