Używamy cookies i podobnych technologii m.in. w celach: świadczenia usług, reklamy, statystyk. Koszystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane na Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.
Zamknij

Arsenał


14 IX 1321 zmarł Dante Alighieri

14 IX 1321 zmarł Dante Alighieri

Wygnany z rodzinnej Florencji, ten najwybitniejszy... – z całkowitą premedytacją pomijam tą fałszywą skromność recenzji literackich, nakazującą pisać tekst w zdecydowanie bardziej „letnim” tonie, używając oklepanych zwrotów typu: „jeden z najwybitniejszych”, „prawdopodobnie najwybitniejszy” lub zupełnie neutralnie „wybitny”; pisać bowiem o twórczości Dantego można jedynie przy użyciu najjaskrawszych słów, mających  całkowite usprawiedliwienie; ale wracając... - włoski poeta, zmarł prawdopodobnie na malarię w Rawennie, mieście leżącym w północnych Włoszech, 13 lub 14 września – dokładny dzień nie jest znany.

Największym dziełem, zarówno samego Dantego, jak i całej poezji europejskiej, jest poemat posiadający dość zagadkowy tytuł: „Boska Komedia”. Jak możemy sądzić z samej historii tytułu, dla autora nie posiadał on większego znaczenia, bowiem nie raczył on nadać swojemu dziełu tego tytułu, ani żadnego innego. Skąd zatem pochodzi ten tytuł? „Komedią” w średniowieczu określano każdy utwór pisany niskim stylem, zaś przymiotnik „boska” znaczył tyle co wspaniała i użyty został przez innego włoskiego pisarza, Boccaccia.

Zdecydowanie bardziej znaczące niż tytuł, są pierwsze słowa tego wielkiego poematu, który rozpoczyna się tak: „Nel mezzo del camin di nostra vita...”  czyli „w życia wędrówce na połowie czasu” . Zgodnie z tradycją antyczną i biblijną, którą kieruje się florentczyk, 35 lat to centralny punkt życia ludzkiego, dzielący je na dwie równe części. Wizję, przedstawionej w poemacie pielgrzymki Dantego przez piekło, czyściec i raj, miał doświadczyć poeta właśnie w wieku 35 lat, czyli w 1300 roku, kiedy przed Dantem zostało jeszcze dwadzieścia jeden lat życia. „Połowa życia”, nie jest więc punktem arytmetycznym jak podaje tradycja - bo jak można by wskazać moment dzielący życie na dwie równe części pod względem czasowym - jak możliwe jest wskazanie pełnego wymiaru czasu swojego istnienia, w trakcie jego trwania? „Połowa życia” jest punktem obarczonym znaczeniem, jest chwilą w której w  życiu pojawia się wezwanie do dokonania zmiany swojego życia, rozpoczęcia go na nowo. I taką właśnie inicjacją przemiany zaczyna swój poemat Dante. Zapominając na chwilę o całym kulturowo – filozoficznym kontekście tego dzieła, zauważmy, że opowiada ono nam o czymś co może przytrafić się każdemu z nas, o  chwili która  pojawia się w życiu każdego z nas, chwili która sprawia, że jesteśmy jak poeta, który na początku drogi, znajduje się w ciemnym lesie co zapewne ma symbolizować zagubienie duszy, wywołane osobistą tragedią – zmarła Beatrycze, ukochana poety.

„Straciwszy z oczu szlak niemylnej drogi,
W głębi ciemnego znalazłem się lasu.
Jak ciężko słowem opisać ten srogi
Bór, owe stromych puszcz pustynne dzicze,
Co mię dziś jeszcze nabawiają trwogi.
Gorzko — śmierć chyba większe zna gorycze;
Lecz dla korzyści, dobytych z przeprawy,
Opowiem lasu rzeczy tajemnicze.
Nie wiem, jak w one zaszedłem dzierżawy,
Bo mną owładła senność jakaś duża
W chwili, gdy drogi zaniechałem prawej”.

Droga jaką przebywa przez zaświaty poeta, a o której opowiada „Boska komedia” – najpierw w towarzystwie Wergiliusza, później u boku ukochanej Beatrycze – jest w pierwszym i prostym sensie poszukiwaniem nowego sensu życia, odkupienia, miłości, zbawienia, jest mówiąc najłatwiej: rozpoczynaniem życia na nowo, do czego odnosi się tytuł innego dzieła Dantego „Vita Nova” czyli Nowe Życie.

Copyright by Arsenał 2022

code by Software house Cogitech