13 XII 1981 wprowadzono stan wojenny w Polsce

Spory wokół wprowadzonego w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 stanu wojennego nie milkną do dziś. Konieczność, czy zamach, rozsądek, czy zbrodnia, ratunek przed groźbą interwencji, czy sposób na spacyfikowanie opozycji, odpuścić, zapomnieć – czy odpowiedzialnych za wprowadzenie stanu wojennego ścigać i karać zgodnie z surowym wymogiem wymierzenie sprawiedliwości każdemu, kto podnosi rękę na Państwo?

Spierają się ludzie, mnożą hipotezy historycy; "najdoskonalszy zamach wojskowy w historii nowożytnej Europy" (Norman Davies), „zamach stanu" (Wojciech Roszkowski), „złamanie prawa„ i „faktyczny zamach stanu” (Andrzej Friszke).
 
Odpowiedzi na te wątpliwości i na dziesiątki innych pytań znaleźć można w kolejnym wydaniu książki „Wojna polsko-jaruzelska” profesora Andrzeja Paczkowskiego. Jak trudny jest to temat nawet dla zawodowego historyka świadczą słowa, którymi autor otwiera książkę;
„Byłem czynnym świadkiem wydarzeń, które w tej książce opisuję, do dziś czuję więź emocjonalną z tym, co działo się podczas „karnawału 1980-1981”, przerwanego wybuchem „wojny polsko-jaruzelskiej” i z ludźmi, z którymi się wówczas spotykałem. Jest to sytuacja wygodna, gdyż pamiętam atmosferę, która zwykle nie pozostawia śladu w dokumentach. Ale jednocześnie dla historyka kryją się za tym liczne pułapki. Starałem się przebrnąć drogę między Scyllą profesjonalnych zasad i standardów a Charybdą moich przekonań i wspomnień„.

Represje, internowania, ograniczenie swobód obywatelskich, cały sztafaż środków uruchamianych w momencie, w którym panowie w mundurach przejmują ster władzy – wszystko to musiało oczywiście zmrozić społeczeństwo, unieruchomić je na czas jakiś, ale retoryka, którą posłużono się w celu uzasadnienia „zamachu”, uderzyła szybko w uzasadniających; są przecież „granice, których przekroczyć nie wolno” – w podziemiu rozwijało się „życie utajone” społeczeństwa.

Pogląd na zaskakujące rozmiary tego życia dać mogą odwiedziny na uruchomionej niedawno stronie internetowej http://www.13grudnia81.pl/ Strona powstała z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej. Zainteresowani znajdą na niej także galerię, kalendarium, filmotekę, relacje, słownik pojęć. Stronę przygotowano z myślą o młodych uczestnikach społecznego życia, tych, dla których stan wojenny jest tylko niepowstrzymanie oddalającym się od ich codziennego dnia jednym z historycznych wydarzeń.