William Wharton

29 pa?dziernika, w wieku 82 lat zmarł William Wharton, a właściwie - Albert Du Aime.

Jako pisarz debiutował dość pó?no, miał już 54 lata kiedy wyszła drukiem jego pierwsza powieść, która z miejsca zachwyciła czytelników jak i krytykę. Wydarzenie to miało miejsce w 1978 roku zaś książka o której mówimy nosi tytuł „Ptasiek”. Popularność Whartona diametralnie zwiększyła się po przeniesieniu książki na duży ekran przez Alana Parkera w rok po jej wydaniu. Oprócz debiutanckiej powieści, jeszcze dwie książki sygnowane nazwiskiem Whartona doczekały się ekranizacji, były to: „Tato” oraz „W księżycową jasną noc”.

W Polsce po raz pierwszy z prozą Whartona czytelnicy spotkali się w 1985 roku książki, kiedy to ukazało się nakładem wydawnictwa Rebis tłumaczenie debiutanckiej powieści pisarza. Od tego momentu, można mówić o niespotykanym sukcesie tego pisarza w naszym kraju - opublikowano u nas wszystkie jego 19 powieści, zaś ilość sprzedanych egzemplarzy nieraz biła rekordy sprzedaży; spotkania z autorem – pierwsze odbyło się w 1995 roku jako gość Międzynarodowych Targów Książki – zawsze cieszyły się niezwykłą popularnością wśród czytelników, popularnością jakiej Wharton nie zyskał ani w Francji – w której mieszkał od 1960 roku – ani w Stanach Zjednoczonych, gdzie się urodził  dorastał.

Próbując wyjaśnić ten fenomen popularności, można zwrócić uwagę, że mamy do czynienia z dość prostą – pisaną łatwym i przejrzystym językiem prozą, starającą się jednak mówić o sprawach z jednej strony noszących znamię uniwersalności (charakter relacji między ludzkich szczególnie relacji rodzinnych), a z drugiej strony sprawach wręcz namacalnych, bliskich każdemu człowiekowi, w jego życiu codziennym. Łatwość z jaką pisał Wharton – a zabrał się za pisarstwo bo, jak sam mówił, z malarstwa, które studiował i które było dla niego prawdziwą pasją, nie mógł utrzymać – wynika być może z tego, że prawie wszystkie jego powieści są mniej lub bardziej oparte na jego własnym życiu, i tak pod przykrywką różnych wymyślonych imion, z łatwością można odnale?ć samego pisarza, jego żonę, dzieci, przyjaciół, w takich książkach jak „Dom na Sekwanie” czy „Opowieści z Moulin DuBruit ” opisywał doświadczenia swojej rodziny z ich życia we Francji - w latach 60 mieszkali na barce na Sekwanie, a w 70 w starym młynie w Burgundii. 

Za najbardziej wstrząsającą książkę Whartona uznaję się, napisaną w 1994 roku, powieść będącą opisem tragedii jaka dotknęła pisarza, mianowicie,  w 1988 roku jego córka wraz z  mężem oraz ich dwójką małych dzieci zginęli w wypadku samochodowym. W konsekwencji tego wydarzenia powstała książka "Niezawinione śmierci".

Na koniec warto dodać, że pomimo wielkiej popularności – szczególnie w naszym kraju – jak uzyskał Wharton, nie był on pisarzem cenionym przez krytykę, w oczach której uchodził za zwykłego grafomana – swoistą jednoosobową maszynę do produkcji jednakowych książek. Czytelnicy jednak zwykle nie zwracają uwagi na krytyków, o czym właśnie świadczy fenomen popularności Whartona w naszym kraju.