Dzienniki 1927-1969

Dzienniki Anny Kowalskiej to zapiski autorki po latach pamię­tanej głównie ze względu na jej wieloletnią i burzliwą przyjaźń z Marią Dąbrowską. Pisarki poznały się podczas wojny, a po śmierci męża Anny, profesora filologii klasycznej Jerzego Kowalskiego, i towarzysza życia Marii, Stanisława Stempow­skiego, zamieszkały razem w Warszawie. Przeżyły wspólnie ponad dwadzieścia lat. CzyKowalska chciała, żeby jej Dzienniki zostały opubliko­wane? Samaogłaszała ich fragmenty w „Twórczości”, można zatem założyć, że liczyła się zich publikacją po swojej śmierci, od której mija ponad pięćdziesiąt lat. Dolektury Dzienników Kowalskiej przygotowały nas już nie­jako diariuszowe notatki Marii Dąbrowskiej. Otrzymaliśmy więc teraz podwójne zwierciadło, w którym przeglądają się obie pisarki, a spoza nich wyłania się jedna z najburzliwszych i naj­bardziej bolesnych epok naszej współczesnej historii. Przyzna­je to sama Kowalska: „Lektura własnych Dzienników jest czymś szokującym. Jeśli ocaleją i ktoś kiedyś przeczyta Dzienniki moje i Maryjki, będzie miał relację dwu prawd, a może i więcej, bo pisząc, nigdy się nie wie, z czym się piszący mimowiednie zdra­dza, jakiego materiału przeciw sobie, przeciw swojemu widze­niu, swojemu pragnieniu dostarcza prokuratorom, psychiatrom, politykom. Najbardziej zależy mi na przedstawieniu przeciw-­prawdy”