27 V 1525 zmarł Tomasz Munzer

Wspominamy postać tego religijnego reformatora, bo ruch , który wyniósł go do godności postaci historycznej , bo religijny i społeczny ferment, który go zrodził , stał się także kanwą dwóch książek , o których przy okazji rocznicy śmierci Munzera chcielibyśmy wspomnieć.

W encyklopediach przeczytamy, że Munzer przewodził radykalnemu nurtowi religijno-społecznemu, domagającemu się oprócz reformy religii również zmiany stosunków społecznych, że jego gwałtowne wystąpienia przysporzyły mu wielu, bardzo wielu, zwolenników, i że stał się w końcu tak silny, że ruch ten trzeba było zdławić siłą, a jego samego powiesić.

Encyklopedie rzadko jednak przybliżają nas do istoty problemu i potrzeba dopiero szkła powiększającego literatury , by zobaczyć więcej, głębiej, dokładniej, istotniej. I czytając książki Marguerite Yourcenar „ Kamień filozoficzny „ , lub Luthera Blisseta „Q.Taniec śmierci” główny problem tego i podobnych mu reformacyjnych ruchów rysuje się bardzo wyra?nie. Ruchy te zrodziła religijna gorączka, oczekiwanie na spełnienie zapowiadanego w Piśmie królestwa bożego , rozumianego najdosłowniej jako nowy porządek religijny i społeczny. Czas po wystąpieniu Lutra traktowano niejednokrotnie jako czas apokalipsy spełnionej , królestwa niebieskiego realizującego się już tu i teraz. Jak groteskowo i tragicznie ucieleśniało się to królestwo , ile szaleństwa i naiwności towarzyszyło oczekującym jego nadejścia – wszystko to , niezwykle plastycznie opisała Yourcenar. W „Q” Blisseta więcej jest kościelnej intrygi i krwawej wojennej miazgi , ale ruch Munzera potraktowany jest z autentyczną żarliwością . Narrator powieści , nie odmawia słuszności Munzerowi, wiele z jego postulatów traktuje jak najbardziej serio i robi to tak przekonująco , że czytelnik nabiera przekonania,że wraz z powstaniem Munzera zdławiono także coś autentycznie bliskiego ludziom , coś, co mogłoby sprawić, że życie ich stanie się lepsze, bogatsze, bliższe prawdy.

Z książki tej wynotowujemy fragment świadczący o pojmowaniu Apokalipsy , współbrzmiący z myślami…. Fryderyka Nietzschego  , które z niezwykłą pasją , a jednocześnie z niezwykłą umiejętnością  przybliżenia ich trudnej istoty czytelnikowi przedstawił w wydanej niedawno książce Krzysztof Michalski ( „Płomień wieczności. Esej o myślach Fryderyka Nietzschego „).

W „Q” przeczytamy : „ Apokalipsa nie jest celem , do którego, należy dążyć, ona jest pomiędzy nami . W ciągu ostatnich dwudziestu lat słyszałem wiele krzyków domagających się apokalipsy , ale gdyby dziś naprawdę przyszła , trzeba by było mocno się namęczyć, aby odróżnić ja od codziennego losu przeznaczonego ludziom . Prawdziwe Królestwo Boże zaczyna się tu – wskazuje palcem swoją pierś – i tu – dotyka palcem czoła”.

W książce Michalskiego przeczytamy zaś: „ tymczasem nikt z nas nie ma czasu , „ czas jest bliski”, teraz, zaraz, już w tym momencie odbywa się Sąd Ostateczny, rozstrzyga się czy będę potępiony , czy zbawiony .(…) …apokalipsa zdaża się w każdym momencie – a nie raz , kiedyś, że nie jest obiektywny wydarzeniem , jak burza – lecz dotyczy każdego z nas z osobna, że jest wyzwaniem dla indywidualnego życia każdego z nas.”