Nostalgia i polityka

Gdzie leży Polska? To pytanie pozostaje stale obecne we wszelkim myśleniu o naszej polskiej tożsamości. (...) Jesteśmy dziś pod naporem zachodnioeuropejskich narracji na nasz temat. W naszej samoświadomości nie powinniśmy jednak ulegać obcym teoriom – byłaby to swoista samokolonizacja umysłowa, pogodzenie się z rolą przedmiotu, nie podmiotu kultury i polityki – i powrotem do dziewiętnastowiecznego kompleksu niższości wobec Zachodu. Przemyślenie istotnego sensu naszych doświadczeń historycznych należy do nas samych. To zadanie niełatwe, pracochłonne, generujące niejedną kłótnię, ale ucieczka przed nim byłaby abdykacją z duchowej niezależności. Do podjęcia tego wysiłku zachęca nas autor tej książki, proponując jednocześnie spory zasób przydatnych w takiej pracy narzędzi intelektualnych. Chwała mu za to. Książkę Kazimierza Wóycickiego bardzo warto przeczytać, a co więcej – przemyśleć. Autor bardzo kompetentnie i sprawnie porusza się po całym opisywanym regionie, dostrzega jego wewnętrzną rozmaitość – i mówi o Europie Środkowej językiem prostym i przekonywującym. Niektóre jego stwierdzenia czy prezentowane sposoby widzenia zjawisk politycznych mogą oczywiście wywoływać sprzeciw. Tym lepiej – spór o wartości zawsze sprzyja bogactwu naszej kultury, a kwestia naszej zbiorowej tożsamości kulturowej i politycznej z pewnością zasługuje na dogłębną i wielostronną dyskusję. Z posłowia prof. Bohdana Cywińskiego