Zarzuty i odpowiedzi późniejsze

Przed oddaniem do druku „Medytacji o pierwszej filozofii” Descartes rozsyłał kopie rękopisu, głównie za pośrednictwem o. Mersene’a, wielu osobom z prośbą o opinie. Otrzymane uwagi oraz swoje na nie repliki oddał do druku razem z tekstem właściwym i odtąd stanowią one, jako tzw. „Zarzuty i odpowiedzi”, integralną część „Medytacji”. Dyskusja nad treściami dzieła rozwijała się i w bogatej korespondencji Descartes’s znajdujemy wiele fragmentów polemicznych. Jednak niektóre listy są w intencji ich autorów świadomą kontynuacją dyskusji, można je więc uważać za ciąg dalszy „Zarzutów i odpowiedzi”. W szczególności należą do nich listy zamieszczone w niniejszym zbiorze, który ze względów praktycznych opatrzony został tytułem „Zarzuty i odpowiedzi późniejsze”.