Waverley czyli sześćdziesiąt lat temu

Waverley to piękna i romantyczna opo¬wieść rozgrywająca się na tle wydarzeń 1745 roku w Szkocji – powstania szkockich jakobitów, czyli zwolenników zrzuconej w czasie rewo¬lucji 1688 roku z tronu angielskiego dynastii Stuartów. Jakobityzm był w Szkocji, a zwłaszcza wśród górali, niezwykle mocno zakorzeniony, wiązał się bowiem nierozłącznie z walką o niezależność narodową i o odrębność kul¬turalną. Prześladowanie przez Anglików szkockiej dynastii Stuar¬tów uczyniło ją w oczach wielu Szkotów symbolem prześladowań i klęsk samej Szkocji. W miarę czy¬tania powieści coraz bardziej zaprzyjaźniamy się z jej bohatera¬mi, coraz głębiej przejmują nas ich losy. Wzrusza i śmieszy stary baron. Przeraża twardość charakteru Flory; od początku czujemy w otaczającej atmosferze zalążek przyszłej tragedii. Przejmuje nas do głębi wierność Evana Maccombicha, której za-chwiać nie potrafiła nawet groza śmierci. Zamykamy książkę z po-czuciem żalu, że już się skończyła, albowiem dzięki swemu talen-towi Scott potrafił w nas rozbudzić najwyższe zaciekawienie prze-szłością swego kraju, a przy tym sięgnął po temat wielki ze względu na zawarty w nim ładunek brzemiennych w skutki wy¬darzeń historycznych. Pisarz każe nam głęboko przeżywać tra¬gedie i radości swoich bohaterów, pobudza i rozwija naszą wyobraźnię.