Archipelagi

Zbiór esejów słoweńskiego pisarza opowiadającego już od pół wieku historię swojego małego narodu w kontekście spraw, które tak naprawdę są bliskie i zrozumiałe dla znacznej części Środkowoeuropejczyków. Książka zawiera eseje starsze, jak „Atlas” oraz całkiem nowe, jak esej „Archipelag Jugosławia” nawiązujący wprost do „Wspomnień o Jugosławii” — i wyjątkowo aktualne, jak esej „Straszna zemsta”, stanowiący zapis refleksji Jančara z pierwszych dni rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Drago Jančar zabiera czytelnika w podróż — nie tylko między wyspami jugosłowiańskiego „archipelagu”, lecz także nad Bosfor, na pola Flandrii albo do Triestu. Jest to też podróż w czasie – do Mariboru lat dzieciństwa, na brzegi zasnutego mgłami jeziora Bohinj, które potrafi opowiedzieć nie jedną historię, ale też do oblężonego Vukovaru z początku lat 90, do austriackiej Galicji Josepha Rotha czy do światów Iva Andricia i Jamesa Joyce’a. Drago Jančar (ur. 1948) — słoweński pisarz, dramaturg i eseista, jeden z najważniejszych współczesnych autorów środkowoeuropejskich. Jego powieści, nowele i dramaty są uznawane za kamienie milowe słoweńskiej prozy, tłumaczone na wiele języków i doceniane na całym świecie. Z wykształcenia prawnik, pracował jako redaktor w mariborskim dzienniku „Večer”, a w latach 1981–2016 był związany ze stowarzyszeniem kulturalno-naukowym Slovenska matica w Lublanie jako redaktor i sekretarz. Laureat licznych nagród literackich, w tym Austriackiej Państwowej Nagrody dla twórców literatury europejskiej — Österreichischer Staatspreis für Europäische Literatur (2020). Bohaterowie jego utworów to postaci pełne namiętności, targane losem, wikłane w historię i przypadek. Obok prozy i dramatów istotną część jego dorobku stanowią eseje, w których z przenikliwością i odwagą analizuje współczesną kondycję człowieka i społeczeństwa. Ze słoweńskiego przełożyli: Nikodem Szczygłowski i Joanna Pomorska. Drugi tom serii Ister pod redakcją Łukasza Galuska, Pauliny Małochleb i Bartosza Sadulskiego.